طاسی به معنی ریزش مو یا عدم وجود مو است که به آن آلوپسی نیز گفته می‌شود. طاسی معمولاً در پوست سر شایع‌تر است اما در هر مکانی از بدن که مو رشد می‌کند می‌تواند اتفاق بیفتد. بروز این بیماری در مردان بیشتر از زنان است. درمان‌هایی برای آقایان و خانم‌های طاس وجود دارد که از ظاهر خود راضی نیستند و مایلند تا ظاهر موهای خود را بهبود بخشند.

انواع طاسی

طاسی با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنتیک)

این شایع‌ترین علت ریزش مو در مردان است و معمولاً ارثی است و همچنین توسط هورمون مردانه یعنی DHT تحت تاثیر قرار می‌گیرد. تقریبا نیمی از مردان با رسیدن به سن ۵۰ سالگی طاسی را تجربه می‌کنند. در اکثر آقایان ابتدا مو از پیشانی شروع به پسروی می‌کند و شکل "M" ایجاد می‌کند. سپس، موها شروع به ریزش و عقب رفتن به سمت بالای پوست سر می‌کنند. سرانجام، بخش کم مو شده در قسمت جلو و بالای سر به یکدیگر رسیده و فقط یک حلقه از موها در اطراف سر باقی می‌ماند.

طاسی زنانه

ریزش موی زنانه می‌تواند در حدود یک سوم زنان را در دوران یائسگی تحت تأثیر قرار دهد. برخلاف آقایان، خط موی جلوی سر باقی مانده اما موهای روی سر کم پشت می‌شوند و اغلب الگوی "درخت کریسمس" را تشکیل می‌دهند. ریزش مو در خانم‌ها به دلیل تأکید بر ظاهرشان، می‌تواند از نظر عاطفی بسیار ویران کننده باشد.

آلوپسی آرئاتا

این اختلال که تقریباً ۱٫۷ درصد از جمعیت را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد، در هر سنی می‌تواند بروز پیدا کند و می‌تواند روی موی سر و بدن تأثیر بگذارد. محققان معتقدند که همه افراد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به آلوپسی آرئاتا هستند و فقط کافیست یک ویروس یا یک عامل دیگر سبب ایجاد ریزش مو شود. این یک بیماری خود ایمنی محسوب می‌شود، بدین معنی که بدن به خود حمله می‌کند. در این حالت، گلبول‌های سفید سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کنند و باعث ریزش موها می‌شوند و روند رشد مو نیز کند می‌شود. به طور معمول، مو به طور ناگهانی از ریشه‌های خود در یک ناحیه دایره‌ای شروع به ریزش می‌کند، اما پس از چند ماه دوباره رشد می‌کند. مدل‌های مختلف این بیماری شامل آلوپسی توتالیس (ریزش کلیه موهای پوست سر) و آلوپسی یونیورسالیس (از بین رفتن کلیه موهای پوست سر و بدن) است.

آلوپسی ناشی از زخم

سوختگی، عفونت‌های باکتریایی یا قارچی پوست، آسیب دیدگی یا درمان با اشعه X می‌تواند بر روی پوست سر جای زخم بگذارد که از رشد مو در آن بخشهای خاص جلوگیری می‌کند.

تلوژن افلوویوم

تلوژن آخرین مرحله چرخه رشد مو یعنی مرحله استراحت است. در ادامه این مرحله، به طور معمول مو از بین می‌رود و چرخه دوباره شروع می‌شود. به همین علت طبیعی است که روزانه حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو بریزد، اما افرادی که تلوژن افلوویوم دارند موهای بیشتری را از دست می‌دهند. تلوژن افلوویوم حاد می‌تواند حدود شش ماه طول بکشد. نسخه مزمن این بیماری نیز می‌تواند سالها ادامه یابد. گاهی اوقات تلوژن افلوویوم به تنهایی و بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابد. در موارد دیگر، مصرف دارو (مینوکسیدیل) می تواند به ترمیم رشد مو کمک کند.

آسیب به شافت مو

گاهی برخی از بیماری‌ها به ساقه مو آسیب می‌رساند و این افراد با موهای کم و شکننده متولد می‌شوند. این بیماری‌ها به طور معمول ارثی هستند و شامل مونیلتریکس، پیلی تورتی و تریکوتیودیستروفی می‌باشند.

تریکوتیلومانیا

تریکوتیلومانیا تقریباً ۱ تا ۳ درصد از افراد را مبتلا می‌کند. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، احساس نیاز به کندن موهای پوست سر، مژه، ابرو و ریش دارند. برخی از افراد نیز این کار را برای رفع تنش انجام می‌دهند. دانشمندان معتقدند که این اختلال ناشی از عدم تعادل در ترشح برخی مواد شیمیایی مغز از جمله سروتونین و دوپامین است. همچنین اگر افراد موهای خود را بخورند، شرایطی به نام تریکوفاژی را ایجاد می‌کند که می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

چه عواملی باعث طاسی می‌شوند؟

هورمون‌ها و ژن‌ها اصلی ترین دلایلی هستند که افراد موهای خود را از دست می‌دهند، اما تعدادی از عوامل دیگر نیز می‌توانند نقش داشته باشند، از بیماری گرفته تا مصرف برخی از داروها. در ادامه چند مورد از این علل آورده شده است:

• بیماری‌ها: بیماری دیابت، لوپوس و اختلالات غده تیروئید همه می‌توانند باعث ریزش مو شوند. عفونت‌های پوست سر می‌تواند جای زخم بجای بگذارند که از رشد مو جلوگیری می‌کند. داشتن تب بسیار بالا نیز می‌تواند رشد موهای جدید را کند نماید.
• درمان سرطان: شیمی درمانی و پرتودرمانی می‌تواند به ریزش مو منجر شود، اما موها به طور معمول پس از پایان درمان رشد می‌کنند.
• داروها: مصرف داروهایی که برای درمان آرتروز، افسردگی، ضربان قلب، فشار خون بالا و نقرس و همچنین قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌شوند، همگی می‌توانند به عنوان یک اثر جانبی سبب ریزش مو شوند.
• زایمان: هورمون‌ها در دوران بارداری افزایش می‌یابند و چرخه مو را تغییر می‌دهند و از ریزش مو جلوگیری می‌کند. پس از به دنیا آمدن کودک، چرخه طبیعی از سر گرفته می‌شود و تمام موهایی که در دوران بارداری نریخته بودند، خواهند ریخت.
• درمان‌های مو: سفید کننده‌های شیمیایی، رنگ‌ها، صاف کننده‌ها و فر مو همه می‌توانند به مو آسیب رسانده و باعث ریزش آن شوند بخصوص اگر خشن هستند یا به درستی از آنها استفاده نشود. همچنین داشتن مدل موهایی که نیاز به کشیدن مو یا استفاده از کش و گیره موی تنگ و محکم دارد نیز می‌تواند به مو آسیب رسانده و تا زمانی که فولیکول ترمیم نیابد از رشد موهای بعدی جلوگیری می‌کند.
• سیگار کشیدن: از بسیاری جهات ناسالم است و محققان اکنون دریافته اند که سیگار کشیدن نیز منجر به افزایش خطر طاسی می‌شود. یک مطالعه در زمینه پوست در سال ۲۰۰۷ نشان داد که مردان آسیایی که حداقل ۲۰ نخ سیگار می‌کشند بیشتر از افرادی که سیگار نمی‌کشند، دچار طاسی می‌شوند. نویسندگان می‌گویند که سیگار کشیدن ممکن است به فولیکول‌های مو آسیب برساند.

علل دیگر

اعتقاد بر این است که ریزش مو با ترکیب موارد زیر ایجاد می‌شود:

• افزایش سن
• تغییرات هورمونی
• بیماری‌هایی که منجر به ریختن مو می‌شود (تلوژن افلوویوم)
• سوختگی
• صدمه
• کمبود آهن یا پروتئین
• مصرف بیش از حد ویتامین A
• کاهش وزن سریع

اما ریزش مو به دلیل موارد زیر ایجاد نمی‌شود:

• گردش خون ضعیف به پوست سر
• شوره سر
• پوشیدن کلاه

معمولاً هرچه ریزش مو زودتر شروع شود، طاسی شدیدتر خواهد شد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• موهایی که به صورت توده‌ای ریخته می‌شوند
• ریزش ناگهانی و شدید مو
• قرمزی، خارش یا سوزش روی پوست سر
• ریزش مویی که پس از مصرف دارو ایجاد می‌شود

طاسی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

علاوه بر سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، بیوپسی پوست سر نیز ممکن است به شناسایی نوع طاسی و یا علت آن کمک کند. اگر مشکوک به عفونت باشید ممکن است یک آزمایش کشت بافت نیز انجام شود.

طاسی چگونه درمان می‌شود؟

پزشک شما بر اساس:

• سن
• سلامت فعلی و کلی شما
• چقدر مریض هستید
• آیا می‌توانید داروهای خاص و روش های درمانی را دنبال کنید
• چه مدت انتظار می‌رود که این شرایط دوام داشته باشد
• نظر یا اولویت شما

بیشتر اشکال طاسی هیچ درمانی ندارند. برخی از انواع طاسی بدون درمان از بین می‌روند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مصرف داروهای خاصی برای تقویت رشد مو (مانند مینوکسیدیل و فیناستراید)
• تزریق کورتیکواستروئید (در هنگام درمان آلوپسی آرئاتا یا سایر بیماری‌های التهابی که منجر به ریزش مو می‌شوند)
• درمان هرگونه بیماری زمینه‌ای
• کاشت مو 
• لیفت پوست و گرافت

مینوکسیدیل (روگان)

مینوکسیدیل (Rogaine) یک داروی موضعی است که بر روی پوست سر مالیده می‌شود. مینوکسیدیل ریزش مو را در برخی از مردان کند می‌کند و باعث رشد فولیکول‌های مو و رشد موهای جدید می‌شود. دیدن نتایج استفاده از مینوکسیدیل چهار ماه تا یک سال طول می‌کشد. اغلب هنگام قطع مصرف دارو ریزش مو دوباره اتفاق می‌افتد.

عوارض جانبی احتمالی مرتبط با مینوکسیدیل شامل خشکی، سوزش و پوسته پوسته شدن پوست سر است.

فیناستراید (پروپسیا، پروسکار)

فیناستراید یک داروی خوراکی است که ریزش مو را در برخی از مردان کند می‌کند. این کار با مسدود کردن تولید هورمون مردانه مسئول ریزش مو اتفاق می‌افتد. فیناستراید نسبت به مینوکسیدیل میزان موفقیت بالاتری دارد. اما هنگامی که مصرف فیناستراید را متوقف می‌کنید، ریزش مو نیز مجددا برمی‌گردد.

قبل از مشاهده نتایج، باید فیناستراید را به مدت سه ماه تا یک سال مصرف کنید. اگر بعد از گذشت یک سال هیچ رشد مویی رخ ندهد، پزشک احتمالاً توصیه می‌کند که از مصرف دارو خودداری کنید.

جراحی انتقال مو

علاقه به تعویض مو از چند سال گذشته بیشتر شده است. تعدادی تکنیک انتقال مو وجود دارد. اما این جراحی نمی‌تواند به کسانی که طاسی کامل دارند کمک کند. کاندیدای مناسب برای جراحی مو باید دارای موهایی با رشد سالم در قسمت پشت و سایر قسمتهای سر باشند. موهای پشت و دو طرف سر به عنوان قسمتهای اهدا کننده مو استفاده می‌شوند.

۴ نوع مختلف برای انتقال مو وجود دارد، از جمله موارد زیر:

• کاشت مو. در طی کاشت مو، جراح قسمت‌های کوچکی از پوست سر را از پشت یا طرفین سر خارج می‌کند تا از آن به عنوان گرافت استفاده شود. این پیوندها سپس در یک منطقه طاس یا کم پشت تر قرار می‌گیرند.
• گسترش پوست سر. در این روش وسیله‌ای به نام منبسط کننده بافت در زیر ناحیه موهایی قرار می‌گیرد که در کنار ناحیه طاس قرار دارند. بعد از گذشت چند هفته، منبسط کننده بافت باعث رشد سلول‌های جدیدی در پوست می‌شود. پس از آن عمل دیگری برای قرار دادن پوست تازه گسترش یافته بر روی بخش‌های مجاور مورد نیاز است.
• جراحی فلپ. جراحی فلپ برای پوشاندن نواحی بزرگ طاسی بسیار مناسب است. در طی این روش بخشی از ناحیه طاس برداشته می‌شود و یک تکه از پوست که بر روی آن مو دارد روی ناحیه طاس قرار می‌گیرد در حالی که هنوز از یک انتها به جریان خون اصلی خود وصل شده است.
• کاهش پوست سر. کاهش پوست سر برای پوشاندن نواحی طاس در قسمت بالا و پشت سر انجام می‌شود. این عمل شامل برداشتن پوست سر در ناحیه طاس است. سپس قسمت‌هایی از پوست سر که دارای مو هستند به سمت هم کشیده می‌شوند تا قسمت طاس پر شود. این کار به تنهایی یا همراه با کاشت مو قابل انجام است.