راز داشتن پوستی سالم و جوان امروزه دیگر یک راز نیست؛ آنچه برای داشتن پوستی زیبا و ابریشمین به آن نیاز دارید، کلاژن است. میدانستید که 80 درصد پوست از کلاژن تشکیل می‌شود؟ به علاوه وقتی بیست سالگی را پشت سر می‌گذارید، هر سال یک درصد از کلاژن پوست کم می‌شود و در هر دهه به طور متوسط 7 ـ 10 درصد کلاژن پوست را از دست می‌دهید. بنابراین منطقی است که کلاژن را برای داشتن پوستی جوان حفظ کنیم.
فهرست مطالب
نقش کلاژن در پیری و خاصیت ارتجاعی پوست
کلاژن پروتئینی است که بخش بزرگی از بدن را تشکیل می‌دهد و در اکثر بافت‌های بدن مانند مفصل، استخوان، بافت پیوندی و پوست مانند یک چارچوب ساختاری مهم عمل می‌کند.
تحلیل رفتن و کاهش کلاژن بخش اجتناب‌ناپذیری از پیری است. پوست آشکارترین و بارزترین نمونه از تحلیل کلاژن را به نمایش می‌گذارد، چرا که 80 درصد وزن خشک پوست از کلاژن تشکیل می‌شود و وجود کلاژن برای آبرسانی، سفتی، انسجام و ارتجاعی بودن پوست ضروری است. نشانه‌های متداول پیری پوست از قبیل چین و چروک‌های وحشتناک، افتادگی و شل شدن پوست و کاهش خاصیت ارتجاعی عمدتاً ناشی از تحلیل رفتن کلاژن است.
تحریک کلاژن سازی پوست
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ که با نام درمان القای کلاژن نیز شناخته می‌شود، راهکار شماره یک برای تحریک کلاژن‌سازی است. میکرونیدلینگ یکی از درمان‌هایی است که چندان به آن بها داده نشده است، حال آن که میکرونیدلینگ درمانی ایده‌آل برای افزایش تولید کلاژن است که بافت پوست را نیز بهبود می‌دهد. میکرونیدلینگ با دستگاهی دارای تعداد زیادی سوزن ظریف انجام می‌شود، این سوزن‌ها پوست را در عمقی کنترل شده سوراخ می‌کنند. بدن تولید کلاژن و الاستین را در واکنش به آسیب وارد شده افزایش می‌دهد، در نتیجه بافت پوست بهتر و پوست محکم‌تر می‌شود، جای زخم و جوش و ترک‌های روی پوست کمتر می‌شود و منافذ پوستی کوچکتر می‌شود. میکرونیدلینگ فقط 20 دقیقه زمان می‌برد و چون کرم بی‌حسی موضعی قبل از میکرونیدلینگ روی صورت زده می‌شود، این روش کاملاً بدون درد است. پزشکان توصیه می‌کنند که میکرونیدلینگ به مدت 4 ـ 6 ماه هر ماه انجام شود و پس از آن درمان هر 2 ـ 3 ماه یکبار جهت حفظ نتایج تکرار شود تا به این ترتیب میزان کلاژن در سطح مطلوب باقی بماند و پوست زیبایی و شادابی خود را از دست ندهد.
کلاژن خوراکی
تمام کلاژن‌های خوراکی و مکملهای کلاژن به یک روش تولید نمی‌شوند. کلاژن دریایی هیدرولیز شده پپتیدهایی زیستفعال را تولید می‌کند که تولید کلاژن، آبرسانی به پوست، رشد مو و سلامت مفصل را بهبود می‌دهد. کلاژن دریایی فقط به دلیل مزایای تغذیه‌ای محبوب نیست، این مکمل طبیعی است و مصرف منظم آن کاملاً ایمن است و هیچ خطری ایجاد نمی‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که کلاژن هیدرولیز شده مشتق از فلس ماهی حاوی مولکول‌های پپتید کوچکی است که فراهمی زیستی بالایی دارد.
اسکالپترا
اسکالپترا (اسید پلی ـ ال ـ لاکتیک تزریقی) با به جا گذاشتن اثری تدریجی و نامحسوس به مرور باعث جوانتر شدن پوست می‌شود. اسکالپترا برخلاف فیلرهای هیالورونیک اسید، کلاژن‌سازی طبیعی پوست را تحریک می‌کند تا ساختار درونی پوست بازیابی شود و کاهش حجم پوست در اثر بالا رفتن سن جبران شود. 80 درصد افرادی که در یک مطالعه بالینی از اسکالپترا استفاده کرده بودند، 25 ماه بعد از آخرین تزریق همچنان از نتیجه به دست آمده رضایت داشتند.
رادیو فرکانسی
دستگاه مخصوص انرژی رادیو فرکانسی را هم‌زمان به لایه‌های متعدد پوست می‌فرستد تا کلاژن‌سازی طبیعی تحریک شود. این انرژی از طریق هندپیس‌های مختلفی به پوست رسانده می‌شود که هر یک برای درمان ناحیه خاصی از صورت و بدن کاربرد دارد. پزشکان دستگاه RF را برای سفت کردن پوست، کاهش چین و چروک، پیکرتراشی، محکم کردن بدن، بازسازی فرکشنال پوست و میکرونیدلینگ به کار می‌برند.
فرآورده‌های مراقبت از پوست
رتینول یکی از پرطرفدارترین و موثرترین مواد ضدپیری است که در فرآورده‌های موجود در بازار به کار برده می‌شود؛ رتینول تولید سلول‌های جدید پوست، افزایش کلاژن و حجیم شدن پوست را تحریک می‌کند. به علاوه دو کرم موضعی هیالورونیک اسید عالی در بازار وجود دارد که سودمندی آنها در افزایش میزان کلاژن اثبات شده است. هر دو کرم چین و چروک‌ها و خطوط ریز را به سرعت صاف می‌کنند و از توانایی پوست برای تجدید اسید هیالورونیک حمایت می‌کنند تا به این ترتیب سلامت کلی پوست ارتقاء یابد.
افزایش روند کلاژن سازی پوست در خانه
مکملهای کلاژن
پزشکان هنوز در این باره به اتفاق نظر نرسیده‌اند که آیا مصرف مکملهای کلاژن، آنگونه که شرکت‌های سازنده ادعا می‌کنند، اثرات زیبایی دلخواه را به جا می‌گذارد یا خیر. بااین حال مطالعات نشان داده است که مکملهای کلاژن ارزش امتحان کردن را دارند. بدن از آمینواسیدها برای تولید بافت‌های پیوندی و پوست استفاده می‌کند و وجود کلاژن برای پیشبرد این فرآیند ضروری است.
شرکت کنندگان در یک مطالعه آزمایشی به مدت هشت هفته مکمل پپتید کلاژن زیستفعال مصرف کردند، چین و چروک‌های دور چشم این افراد نسبت به گروهی که دارونما مصرف کرده بودند، کمتر شده بود. البته پژوهش‌های بیشتری باید انجام شود تا بتوان تایید کرد که کلاژن می‌تواند ساختار شیمیایی خود را طی فرآیند هضم حفظ کند و بدون تغییر به ناحیه‌های هدف برسد، در حال حاضر شواهدی برای تایید این نکته در دست نیست.
یوگای صورت
هرچند سودمند بودن یوگای صورت برای بهبود وضعیت پوست هنوز موضوعی بحث‌برانگیز است، اما نتایج یک مطالعه جدید حکایت از آن دارد که یوگای صورت واقعاً صورت را جوانتر می‌کند. شرکت کنندگان در یک آزمایش به مدت 20 هفته، هر روز سی دقیقه تمرین‌های یوگای صورت را انجام دادند و خانم‌های شرکت کننده به طور متوسط سه سال جوانتر شدند.
فایده یوگای صورت این است که عضلات صورت را بزرگ و تقویت می‌کند، اما این اثر چه ارتباطی با کلاژن‌سازی دارد؟ یوگای صورت نیز مانند ماساژ صورت گردش خون را افزایش می‌دهد، در نتیجه مواد مغذی بیشتری برای تولید کلاژن در اختیار سلول‌ها قرار می‌گیرد. گاهی اوقات یا زمان کافی در اختیار ندارید یا پول کافی، اگر دست‌کم زمان کافی داشته باشید، یوگای صورت ارزش امتحان کردن دارد.
ویتامین آ
ویتامین آ یکی از مهم‌ترین مواد برای مراقبت از پوست است. احتمالاً تابه حال درباره رتینوئیدهای تجویزی قوی و رتینول بدون نسخه شنیده‌اید، پرطرفدار بودن این فرآورده‌ها حتماً دلیلی دارد، دلیلش هم این است که این فرآورده‌ها معجزه می‌کنند. رتینوئیدها که در اصل از مشتقات ویتامین آ هستند، در پایان یک روز سخت در عمق پوست نفوذ می‌کنند و کلاژن‌سازی را تحریک می‌کنند.
ماساژ صورت
ماساژ صورت گردش خون را بهبود می‌دهد، عضلات را قوی و سفت می‌کند و تولید کلی کلاژن را افزایش می‌دهد. باور کنید یا نه، لازم نیست برای انجام ماساژ صورت حتماً به متخصص زیبایی مراجعه کنید. کافی است هر شب چند دقیقه قبل از خواب برای ماساژ صورت وقت بگذارید تا به آرامسازی عضلات صورت که در طول روز دائماً در حال حرکت بوده‌اند، کمک کنید. فقط مواظب باشید که دست‌هایتان تمیز باشد، از سرم یا روغن ماساژ خوب استفاده کنید، پوستتان را با ملایمت ماساژ بدهید و ناحیه حساس چشم را ماساژ ندهید.
ویتامین ث
وقتی صحبت از کلاژن‌سازی به میان می‌آید، اگر به ویتامین ث اشاره نکنیم، حق مطلب را ادا نکرده‌ایم. ویتامین ث که به نام آنتی اکسیدان نیز شناخته می‌شود، تقریباً تمام ناراحتی‌های بدن را درمان می‌کند و نقش مهمی نیز در حمایت از تولید کلاژن در پوست دارد. مصرف مکملهای ویتامین ث یا فرآورده‌های موضعی آن را در برنامه مراقبت از پوست بگنجانید تا تاثیر چشمگیر آن را به چشم ببینید.
تغذیه
اثر تغذیه بر پوست خبر جدیدی نیست: آنچه که می‌خورید، به اندازه آنچه که روی پوست می‌زنید، مهم است. در این بین مصرف بعضی مواد غذایی تولید کلاژن را افزایش می‌دهد. سعی کنید خوراکی‌های زیر را به لیست خریدتان اضافه کنید:
- سوپ قلم: سوپ قلم در واقع کلاژن پخته شده است و برای پیشگیری از التهاب فوق‌العاده است.
- سبزیجات برگدار تیره رنگ: این سبزیجات با رادیکال‌های آزاد تخریب کننده کلاژن مقابله می‌کنند.
- سبزیجات قرمزرنگ: لیکوپن موجود در گوجه فرنگی، چغندر قرمز و فلفل قرمز از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید محافظت می‌کند و تولید کلاژن را افزایش می‌دهد.
- انواع توت: توت‌ها با رادیکال‌های آزاد می‌جنگند و باعث کلاژن‌سازی می‌شوند.
- امگا ـ 3: اسیدهای چرب موجود در ماهی سالمون، تن، خال‌مخالی و حتی گاو تغذیه شده با علف از غشاهای اطراف سلول‌های پوست محافظت می‌کند و آنها را حجیم نگه می‌دارند.
- محصولات نارنجی رنگ: هویج و سیب زمینی شیرین منابع غنی ویتامین آ خوراکی به شمار می‌آیند.
- سیر: سیر حاوی لیپوئیک اسید و تائورین است که هر دو برای تولید کلاژن مفیدند.
مراقبت از پوست
نور خورشید علاوه بر آن که باعث ابتلا به سرطان پوست می‌شود، عامل شماره یک پیری پوست نیز محسوب می‌شود. به همین دلیل یکی از بهترین راه‌ها برای مراقبت از پوست این است که پوست را بپوشانید. استفاده از ضدآفتاب با SPF 30 حداقل کاری است که می‌توانید برای محافظت از پوست در برابر نور آفتاب انجام بدهید. مصرف هرروزه ضدآفتاب علاوه بر این که از تحلیل رفتن کلاژن پوست جلوگیری می‌کند، روند پیری را نیز معکوس می‌کند و به پوست اجازه می‌دهد تا به طور طبیعی و بدون آن که مجبور به مقابله با آسیب‌های خورشیدی باشد، خود را ترمیم کند.
لایه‌برداری
لایه‌برداری یکی از مهم‌ترین اقدامات برای مراقبت روزانه از پوست است، چون لایه‌برداری سلول‌های مرده پوست را از روی سطح پوست جدا می‌کند و باعث ترمیم و بازسازی سلول‌های جوانتر زیرین می‌شود. لایه‌برداری در اصل شبیه به فرآیند تبدیل سلولی است که در نهایت به طور طبیعی رخ می‌دهد، با این تفاوت که شما با لایه‌برداری می‌توانید این فرآیند را هر زمان که خواستید، شروع کنید. لایه‌برداری پس از استفاده از هر نوع فرآورده تحریک کننده کلاژن‌سازی باعث می‌شود که این فرآورده‌ها بهتر در پوست نفوذ کنند و اثرشان بیشتر شود.
بنابراین به جای آن که فرآورده‌های مراقبت از پوست را روی لایه‌هایی بزنید که دیگر فعال نیستند و انتظار داشته باشید که معجزه‌ای را به چشم ببینید، لایه‌برداری انجام دهید تا راه مستقیمی را برای تحویل این فرآورده‌ها به سلول‌های سالم ایجاد کنید و به این ترتیب پوستتان را سریع‌تر جوان کنید.
